Gipuzkoako Foru Aldundiak 2019. urtean emandako historia-ikerketarako bekarekin burututako 248 orrialdeko azterlana, Ernesto Garcia Fernandezek (Euskal Herriko Unibertsitateko Erdi Aroaren Historiako katedraduna) bermatua.

Bidasoaren ibilguak erresumen arteko muga lerro gisa izan zuen zereginari erreparatuz, la honek muga horri lotutako espazioaren eta gizartearen azterketan sakondu nahi du, hainbat alderdi kontutan hartuta. Alfontso VIII.aren garaian Gipuzkoako lurraldea konkistatzeak ekarri zuen mugarri kronologikotik abiatuta, lehenengo zatian muga-mugaketari lotutako ingurunea antolatzeko elementuak edo jarduerak aztertzen dira. Jurisdikzio-gaitasuna duten hainbat botere ezartzea (monarkia, kontzejuak, eliza, fiskalitatea), ekonomia eta populazioa garatzeko bultzatutako sustapen-politiken esanahia, inguruko monarkiekiko aliantza aldakorren testuinguruan, Probintzia-eremuko toki-erakundeek kasuistika horren aurrean betetzen duten zeregina; izan ere, horrelako ingurune bereziaren gainean bandotan edo partzialtasunetan bildutako eliteen esku-sartze nabarmena sentitzen uzten du. Mugako agertokia, hainbat erresumatako ontzijabeek eta merkatariek, elizgizonek eta fededunek erromesaldian eta, batzuetan, justiziaren erreklamazioaren aurrean ihes egiten ari diren era eta egoera desberdinetako jendeak oso ibilia. Hala eta guztiz ere, egia da hemen garatzen ari diren eta aldaketa-egoeren aurrean egokitu behar duten biztanleria-errealitate batzuk bizi direla, distantzia oso luzera kokatutako botere-zentroek une batean edo bestean hartutako jarraibideen mende. Horregatik,estatuko gaiak lortzeko enbaxaden, segizioen eta erregeen batzordeen unean uneko muga da, batzuetan gatazkak eta aldarrikapenak liskar armatuaren bidez konpontzeko. Segida kronologikoa nabaria kontutan hartuta, lehen blokeko hiru azterlanetan, Erdi Aroaren amaierako Gipuzkoako eta Lapurdiko lurralde-errealitateen multzotik muga-inguruneari buruz izandako ondorioetako batzuk aurkeztu nahi dira.

Katalogoaren eta testu-bildumaren erdibidean, 1509 eta 1518 bitartean Hondarribian Gaztela eta Frantziako erresumen artean egindako muga-batzordeen edizioa jasotzen du lanaren bigarren zatiak. Hemen, ikerketa horiei buruzko dokumentazio zabalaren deskribapen xehatua egiten da, hiru paper-sortatan bilduta, eta eskritura hautatuak transkribatuta. Hainbat instantzietatik sortutako administrazio-testuak (errege-ordenak, errekerimenduak, jakinarazpenak, gutuneria), aurreko kronologien pribilegio eta legezko dokumentazio multzo esanguratsu batekin batera, garrantzi handia dute paper sorta horietan. Hala ere, folio gehienak mugari buruzko galdeketei eta adierazpenei dagozkie. Mugaren alde batetik edo bestetik datozen gizabanako horiei ere zuzendutako galderak, bakoitzaren jurisdikzio-mugak eta eremu horretan jarduteko duten eskubidea edo gaitasuna argitzeko. Bere izaeragatik eta ohiz kanpoko izaeragatik, atal honetan deskribatutako iturriaren balioa gutxienez garrantzitsua dela uste dugu, jatorri et gobernu-instantzia desberdinetako eskriturak eta bizitza partikularren testigantza garrantzitsuak biltzen dituen heinean, eta, ondorioz, izaera anitzeko ikerketarako informazio-tresna gisa balio du.

Lan hau hurrengo Creative Commons lizentzi mende dago Aitortu-EzKomertziala-LanEratorririkGabe 4.0 Nazioartekoa (CC BY-NC-ND 4.0)

Pdf nabigagarria jeitsi (3896 Kb)

Aurkibidea

• ÍNDICE GENERAL
• INTRODUCCIÓN
• I. ESTUDIOS
  • 1. ENTRE GUIPÚZCOA Y LABOURD: LA CONFORMACIÓN DE UN ESPACIO FRONTERIZO (1200-1369)
  • 2. EL MEDIO Y LA SOCIEDAD FRONTERIZA EN EL OCASO DE LA GUERRA DE LOS CIEN AÑOS (1372-1451)
  • 3. HACIA UNA ADECUACIÓN DEL ESPACIO FRONTERIZO ANTE NUEVAS CIRCUNSTANCIAS: LAS COMISIONES DE FRONTERA ENTRE CASTILLA Y FRANCIA (1452-1521)
  • 4. BIBLIOGRAFÍA
• II. TEXTOS
  • 1. 1509-1510. FUENTERRABÍA.
  • 2. 1509-1511. FUENTERRABÍA.
  • 3. 1518, SEPTIEMBRE-NOVIEMBRE. FUENTERRABÍA.
  • ÍNDICE DE TOPÓNIMOS (LUGARES, BIENES, AFLUENTES)
  • MAPA. HACIA UNA IMAGEN SOBRE EL MEDIO FRONTERIZO A TRAVÉS DE LAS COMISIONES DE FRONTERA DE 1509-1518